Socialist Republic of Vietnam

Để chuẩn bị cho chuyến đi của Thủ tướng Phan Văn Khải đến Hoa Kỳ, nhân kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Văn Bàng vừa có chuyến công du Hoa Kỳ 2 tuần. Ngay sau khi trở về, ông đã dành cho Thanh Niên một cuộc trò chuyện.

* Xin Thứ trưởng đánh giá về kết quả của chuyến đi...

- Nội dung chủ yếu trong chuyến đi của tôi là để chuẩn bị cho chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Phan Văn Khải, thứ hai là vận động phía Hoa Kỳ tích cực thương lượng với chúng ta về việc gia nhập WTO. Tôi có gặp Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải, Trưởng đoàn đàm phán WTO phía Hoa Kỳ, thượng nghị sĩ McCain, các quan chức của Phủ tổng thống. Nhìn chung là hai nhiệm vụ trên đều khá thành công. Phía Hoa Kỳ đánh giá quan hệ Việt - Mỹ là tốt nhất trong vòng 30 năm qua, mối quan hệ này phát triển toàn diện cả về chính trị - ngoại giao - kinh tế. Họ hy vọng với chuyến đi của Thủ tướng Phan Văn Khải, hai bên sẽ thiết lập được một khuôn khổ của mối quan hệ ổn định phát triển toàn diện lâu dài.

* Cụ thể phía Hoa Kỳ nêu lên những yêu cầu cụ thể gì để kết thúc đàm phán WTO giữa hai nước, thưa Thứ trưởng?

- Họ băn khoăn chuyện Việt Nam sửa đổi pháp luật để phù hợp với luật của WTO của Việt Nam có khả năng hoàn thành sớm không, và những yêu cầu cụ thể trong vấn đề khác như thuế và dịch vụ. Những vấn đề này hai bên cùng phải quyết tâm. Phía Hoa Kỳ cũng yêu cầu chúng ta đẩy nhanh thêm thương lượng đa phương tại Geneva. Ngoài cam kết về mặt chính trị, chúng ta yêu cầu họ cam kết thúc đẩy cuộc thương lượng. Chúng ta cũng yêu cầu họ cử cán bộ, rồi lập thời gian biểu để tập trung cho cuộc đàm phán, vì hai bên dự kiến làm thế nào để họ kết thúc trong vài ba tháng tới trước khi Thủ tướng ta sang thăm là có thể tuyên bố được việc kết thúc đàm phán. Nói tóm lại là chúng ta đã hiểu cụ thể hơn phía Hoa Kỳ muốn những gì.

* Ông đánh giá thế nào về yếu tố xây dựng sự tin cậy để thúc đẩy mối quan hệ tiếp tục phát triển mạnh mẽ?

- Tôi nghĩ để xây dựng lòng tin thì hai bên cần phải có nhiều chuyến thăm viếng lẫn nhau hơn ở tất cả các cấp, Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, đặc biệt là ở cấp cao. Nếu Thủ tướng ta và Tổng thống Mỹ tiếp xúc thường xuyên thì tôi nghĩ lòng tin sẽ càng được củng cố. Hai bên phải tiếp tục có những cuộc trao đổi để quan hệ phát triển vững chắc thì ngoài quan hệ kinh tế phải tăng cường quan hệ văn hóa. Và đặc biệt quan hệ tốt với cộng đồng người Việt là vô cùng quan trọng. Trong thời gian tới đây chúng ta phải tiếp tục làm tốt hơn nữa việc tiếp cận với cộng đồng người Việt tại Mỹ, chúng ta cũng cần sự hỗ trợ của cộng đồng này trong quan hệ hai nước theo chiều hướng tích cực hơn.

* Nhân 10 năm kỷ niệm ngày thiết lập quan hệ hai nước, kỷ niệm đáng nhớ nhất của ông khi làm đại sứ đầu tiên của Việt Nam tại Hoa Kỳ là gì?

- Có lẽ kỷ niệm sâu sắc nhất là vào năm 1994, khi Hoa Kỳ tuyên bố bỏ cấm vận. Vì đó là kết quả của một cuộc đấu tranh thúc đẩy không ngừng trước đó; và cũng là mong muốn của rất nhiều người từ cả hai phía. Ngày 3/2, lúc đó tôi đang là đại sứ tại New York, đại diện Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc thì được Bộ Ngoại giao Mỹ mời lên Washington "để có việc", họ chỉ thông báo như vậy. Nhận được tin đó tôi cũng chỉ đoán thôi, cũng biết là sẽ có những sự kiện lớn có thể xảy ra nhưng không biết chính xác là khi nào. Khi đến Washington D.C, đang ăn trưa với một giáo sư của Trường Johns Hopkins thì nhận được điện thoại từ Bộ Ngoại giao Mỹ báo rằng hai tiếng nữa tại Nhà Trắng, Tổng thống Bill Clinton sẽ tuyên bố bỏ cấm vận đối với Việt Nam. Tôi về nhà một người bạn và bật ti vi lên để đón xem sự kiện này. Lúc đó là 3 giờ chiều (giờ Washington).

* Xin cảm ơn ông!

Thanh Niên, 17/04/2005