Socialist Republic of Vietnam

Nhandan.org.vn, cập nhật 19 giờ 15 - 2-1-2004

Thống nhất Phật giáo cả nước trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam là nguyện vọng thiết tha của đại đa số các vị giáo phẩm và tăng ni, phật tử Việt Nam không phân biệt sơn môn, pháp phái. Những ai đang phạm một trong ngũ nghịch đại tội: phá hòa hợp Tăng, đi ngược lại tư tưởng giáo lý Đức Phật, làm hại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đoàn kết tôn giáo, hãy dừng ngay lại khi còn chưa muộn.
Từ xưa tới nay ở trên thế giới nhiều tôn giáo sau khi hình thành và phát triển một thời gian lại bị chia rẽ thành những hệ phái khác nhau, thậm chí thành những nhánh rất nhỏ. Khi bị chia rẽ có tôn giáo muốn được thống nhất nhưng rất khó đạt được bởi nhiều lý do khác nhau trong đó đòi hỏi phải có những chức sắc lãnh đạo có đạo hạnh, có tài năng quy tụ được những người đứng đầu các tổ chức vốn cùng một tôn giáo và phải thật tâm về sự tồn tại và phát triển của tôn giáo mình, không vì lợi ích cục bộ, cá nhân. Nhưng điều đó chẳng dễ một chút nào, có tôn giáo bị chia năm sẻ bảy mà không thể thống nhất được vì "lực ly tâm" đã đi quá xa.

Lịch sử Phật giáo ở Việt Nam đã trải qua 2000 năm với bốn lần thống nhất. Lần thống nhất Phật giáo cả nước vào tháng 11-1981 là mốc son chói lọi trong lịch sử Phật giáo Việt Nam như Hòa thượng Thích Trí Thủ - Viện trưởng Viện Hóa đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất, Trưởng ban vận động thống nhất Phật giáo Việt Nam đã khẳng định trong diễn văn khai mạc Hội nghị thống nhất Phật giáo năm 1981: "Lần đầu tiên trong lịch sử 2000 năm Phật giáo Việt Nam, chúng ta có được một Hội nghị gồm đầy đủ đại biểu của các tổ chức Giáo hội, hệ phái Phật giáo trong cả nước... đã vân tập về đây, trong hội trường trang nghiêm và rực rỡ này, với một quyết tâm sắt đá: xây dựng hoàn thành ngôi nhà thống nhất Phật giáo Việt Nam".

Việc thống nhất Phật giáo cả nước là nguyện vọng thiết tha của đại đa số các vị giáo phẩm và tăng ni, phật tử Việt Nam không phân biệt sơn môn, pháp phái. Trong đó nhiều vị cao tăng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất tham gia và giữ vai trò chủ chốt trong Ban vận động đã hoạt động tích cực, được suy tôn, suy cử vào Hội đồng Chứng minh và Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam như các Hòa thượng: Thích Trí Thủ, Thích Đôn Hậu, Thích Trí Tịnh, Thích Minh Châu... Ngày 28-7-1981, Hòa thượng Thích Đôn Hậu - Chánh Thư ký Viện Tăng thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất, Cố vấn Ban Vận động gửi thư cho Hòa thượng Thích Trí Thủ trong đó có đoạn viết: "... Ngày nay, hoàn cảnh đất nước đã đổi thay, cho nên sự tổ chức Phật giáo cũng cần được chỉnh đốn lại. Nhưng hôm nay chúng ta thực hiện việc thống nhất Phật giáo chẳng những đã không gặp phải các chướng ngại mà lại còn được nhiều thuận duyên tốt đẹp nhờ sự nhiệt tình quan tâm của Chính phủ, nên công việc hoằng dương chánh pháp làm lợi ích cho chúng sinh là một việc làm mà chúng ta cảm thấy không còn đơn độc...".

Thống nhất Phật giáo đã giải tỏa những bức xúc của các tăng ni, phật tử cả nước, Hòa thượng Thích Trí Tịnh, Phó Viện trưởng Viện Hóa đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất, nay là Chủ tịch Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã nói: "Điểm ưu tư của tôi và một số vị tôn túc Phật giáo miền nam đều có chung một ý nguyện thống nhất Phật giáo Việt Nam...".

Thống nhất Phật giáo là ước mơ đẹp đẽ, cao cả và thiêng liêng của tăng ni, phật tử Việt Nam bởi ý nguyện đó đã trải qua gần 100 năm nay mới thành hiện thực. Đây cũng là sự thống nhất Phật giáo trọn vẹn trong lịch sử Phật giáo Việt Nam vì bao gồm tăng ni, phật tử ở khắp mọi vùng, mọi miền của đất nước đã tự nguyện tham gia hoạt động trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Như vậy, chỉ có Giáo hội Phật giáo Việt Nam là tổ chức Phật giáo hợp pháp duy nhất đại diện cho tăng ni, phật tử Việt Nam ở trong nước và nước ngoài.

Đó là một sự thật không thể chối cãi. Vậy mà có những người tự tách ra khỏi tổ chức Phật giáo chân chính, vẫn mang tư tưởng bảo thủ, hẹp hòi, tìm cách chia rẽ Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Tất cả các tổ chức, hệ phái đã tham gia hòa nhập trong tổ chức Phật giáo chung của cả nước là Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thì một số người này đại diện cho ai mà đòi lãnh đạo cái gọi là "Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất". Điều mà ngay cả những chức sắc Phật giáo và đồng đạo của họ trước đây cũng không thể chấp nhận được. Bình tĩnh mà suy ngẫm thì những việc làm của họ có phải là hành động của những người tu hành chân chính vì nền Phật giáo Việt Nam hay vì một mưu đồ nào khác?

Qua lịch sử Phật giáo nước nhà và thực tế trong một thế kỷ qua mọi người đều thấy được con đường gian truân của biết bao thế hệ tăng ni, phật tử để mong có được ngôi nhà chung của Phật giáo hôm nay. Ngay việc thành lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất vào năm 1964 cũng đâu có dễ dàng. Thực tế sự thống nhất lúc đó còn yếu về mặt đoàn kết và hòa hợp. Chính vì thế mà chỉ sau hai năm (năm 1966), Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất đã bị phân hóa làm hai khối. Sự phân hóa dần dần dẫn đến trầm trọng, chống đối và xung đột lẫn nhau kịch liệt. Sau đó Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất bị chia thành "Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất Quốc Tự" và "Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất Ấn Quang". Đến năm 1972, Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất Ấn Quang lại tiếp tục bị phân hóa do tranh chấp quyền lực. Như vậy Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất tồn tại trong vòng 17 năm, tuy có những đóng góp nhất định, nhưng xét về mặt tôn giáo thì Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất chưa làm được bao nhiêu cho sự chấn hưng Phật giáo Việt Nam.

Giáo hội Phật giáo Việt Nam từ ngày thành lập đến nay mới có 22 năm đã có những bước tiến dài, mở ra một giai đoạn phát triển mới cho Phật giáo Việt Nam, như Hòa thượng Thích Trí Tịnh đã khẳng định: "Giáo hội Phật giáo Việt Nam như một vườn hoa có đầy hoa thơm cây tốt, đã trải qua 22 năm trưởng thành và phát triển bền vững, từng bước vượt qua mọi khó khăn gian nan thử thách trước những thuận nghịch của xã hội. Tôi cho rằng mọi thành viên của Giáo hội phải biết góp phần vun bón cho vườn hoa thêm xanh tươi cho một đất nước phát triển. Đây là nhiệm vụ thiêng liêng của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trước lịch sử của dân tộc".

Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã trải qua 5 lần Đại hội, có đầy đủ tính pháp lý và ngày càng phát triển. Đây thực sự là một Giáo hội có một thể thống nhất từ trước đến nay trong lịch sử Phật giáo Việt Nam. Đó chẳng phải là niềm mơ ước và niềm tự hào của tuyệt đại đa số tăng ni, phật tử Việt Nam hay sao? Những ai đang phạm một trong ngũ nghịch đại tội: phá hòa hợp Tăng, đi ngược lại tư tưởng giáo lý Đức Phật, làm hại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đoàn kết tôn giáo, hãy dừng ngay lại khi còn chưa muộn.

ĐẶNG THANH AN