Phải có chuyển biến căn bản về tăng trưởng và chống tiêu cực
Cập nhật 17 giờ 55 - 19-1-2004
Tổng Bí thư Nông Ðức Mạnh trả lời phỏng vấn báo Nhân Dân:
Phải có chuyển biến căn bản về chất lượng tăng trưởng và chống tiêu cực
Trả lời phỏng vấn báo Nhân Dân nhân dịp Tết Nguyên đán, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh khẳng định, từ năm mới này phải có chuyển biến rõ rệt về chất lượng tăng trưởng gắn liền với tinh thần chiến đấu chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí; tập trung vào các lĩnh vực gây bức xúc nhất trong xã hội như quản lý xây dựng cơ bản và đất đai.
Phóng viên: Thưa đồng chí Tổng Bí thư, đất nước đang bước vào những năm của nửa sau nhiệm kỳ Ðại hội lần thứ IX của Ðảng, một Ðại hội mở đầu thế kỷ và thiên niên kỷ mới. Ðồng chí có thể cho bạn đọc báo Nhân Dân biết trong nửa nhiệm kỳ qua, Trung ương đã chỉ đạo việc thực hiện Nghị quyết Ðại hội như thế nào?
Tổng Bí thư: Thực hiện chương trình toàn khóa của Ban Chấp hành Trung ương khóa IX, Hội nghị Trung ương lần thứ chín kiểm điểm nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Ðại hội lần thứ IX của Ðảng, đặc biệt kiểm điểm việc thực hiện đường lối do Ðại hội nêu lên.
Nghị quyết Ðại hội đã xác định chiến lược phát triển đất nước trong những thập kỷ đầu của thế kỷ mới. Ðại hội nêu lên phương hướng chính trị cơ bản là: "Phát huy sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa". Theo phương hướng đó, Ðại hội nêu lên nhiều nội dung của các lĩnh vực như: phát triển kinh tế - xã hội; phát triển giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, văn hóa; quốc phòng, an ninh; mở rộng quan hệ đối ngoại và hội nhập kinh tế quốc tế; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; đẩy mạnh cải cách tổ chức và hoạt động của Nhà nước; phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế; xây dựng, chỉnh đốn Ðảng...
Trong nửa nhiệm kỳ qua, Ban Chấp hành Trung ương và tất cả các cấp ủy đảng đều tập trung sức lãnh đạo thực hiện đường lối chính trị và nội dung các lĩnh vực do Ðại hội nêu trên. Nét tổng quát là chúng ta đã đạt được những thành tựu bước đầu quan trọng; đồng thời cũng thấy rõ thêm nhiều thiếu sót, khuyết điểm và tồn tại. Trong ba năm qua, đất nước tiếp tục ổn định chính trị, kinh tế tăng trưởng ở mức cao, đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện, công tác xây dựng và chỉnh đốn Ðảng có những tiến bộ, an ninh, quốc phòng được giữ vững, hoạt động đối ngoại được mở rộng, vị thế của
Việt Nam được tăng cường trên thế giới. Cần nói rõ thêm rằng, từ thời kỳ đổi mới tới nay, Ðảng ta đã xác định kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Ðảng là nhiệm vụ then chốt. Do đó, Hội nghị Trung ương lần này tập trung kiểm điểm vấn đề kinh tế-xã hội và xây dựng Ðảng, với tinh thần trung thực, nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng những việc làm được cũng như những việc chưa làm được, để tiếp tục phấn đấu thực hiện thắng lợi toàn diện Nghị quyết Ðại hội lần thứ IX của Ðảng.
Phóng viên: Xin đồng chí cho biết những đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội gần ba năm qua?
Tổng Bí thư: Quá trình thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội ba năm qua là quá trình phát huy thế và lực mới của đất nước, đồng thời phải vượt qua những thử thách to lớn. Tình hình thế giới có những biến động phức tạp mới, nền kinh tế thế giới chưa ra khỏi trì trệ; trong nước thì thiên tai xảy ra liên tiếp ở nhiều vùng, lại thêm nạn dịch SARS chưa từng có... Nhưng nhìn chung, có thể nói rằng, bức tranh kinh tế - xã hội của đất nước là sáng sủa. Trong tình hình thế giới phức tạp, nước ta vẫn là một nước ổn định về chính trị, người dân tin ở tương lai; là một trong những nước có mức tăng trưởng cao; tiếp tục là một nước đang phát triển đạt những thành tựu quan trọng về nhiều mặt mà xóa đói, giảm nghèo là một thí dụ. Trong 10 năm đổi mới gần đây, chỉ số phát triển con người cao hơn gần ba chục bậc so với chỉ số tăng trưởng kinh tế, chứng tỏ phát triển kinh tế đã gắn một mức nhất định với phát triển văn hóa - xã hội; không khí dân chủ trong xã hội cởi mở hơn.
Tuy nhiên, Bộ Chính trị đã chỉ đạo các địa phương và các ngành trong quá trình kiểm điểm thực hiện nhiệm vụ giữa nhiệm kỳ là phải đánh giá trung thực cả mặt được và chưa được. Cũng trên tinh thần đó, với thái độ thẳng thắn, tự phê bình và phê bình, Ban Chấp hành Trung ương Ðảng và Chính phủ cũng đã nghiêm khắc chỉ ra những yếu kém, như: trong ba năm qua, tuy kinh tế tăng trưởng ở mức cao nhưng vẫn dưới tiềm năng; hiệu quả và chất lượng tăng trưởng còn thấp, chưa bền vững; sức cạnh tranh của nền kinh tế, của doanh nghiệp còn thấp; tình trạng đầu tư phân tán, kém hiệu quả và thất thoát lớn chậm được khắc phục.
Tuy đã có cố gắng giải quyết những nhiệm vụ xã hội, nhưng còn nhiều vấn đề xã hội bức xúc, chậm giải quyết như chênh lệch giàu, nghèo giữa các vùng, các hộ còn cao; giáo dục - đào tạo còn nhiều bất cập, nhất là về mặt chất lượng; tệ nạn xã hội chưa được đẩy lùi, văn hóa đồi trụy tiếp tục thâm nhập, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn là nỗi nhức nhối của xã hội.
Nghĩa là còn rất nhiều việc phải phấn đấu rất quyết liệt trong nửa nhiệm kỳ tới. Phải tiếp tục giữ vững và tăng cường mức tăng trưởng kinh tế cao, đặc biệt phải coi trọng vấn đề chất lượng, hiệu quả và sự phát triển bền vững. Phải giải quyết một số vấn đề xã hội bức xúc, kiên trì và thực hiện nghiêm túc định hướng mà Ðại hội đã nêu là tăng trưởng kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội; cùng với phát triển kinh tế, phải có chuyển biến rõ rệt trong văn hóa, xã hội, trong việc ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội, bảo vệ môi trường xã hội và môi trường sinh thái.
Phóng viên: Tổng Bí thư đánh giá như thế nào về việc thực hiện nhiệm vụ then chốt là xây dựng và chỉnh đốn Ðảng; những trọng tâm của công tác này trong nửa nhiệm kỳ tới là gì?
Tổng Bí thư: Thực hiện Nghị quyết Ðại hội lần thứ IX của Ðảng, Ban Chấp hành Trung ương đã tập trung cao hơn cho việc chỉ đạo nhiệm vụ then chốt là xây dựng, chỉnh đốn Ðảng. Ðánh giá công tác xây dựng Ðảng trước hết phải căn cứ vào việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của đất nước. Ở trên đã nói, nhiệm vụ kinh tế - xã hội trong ba năm qua đã đạt được những kết quả quan trọng; thành tựu đó không tách rời những tiến bộ trong công tác xây dựng Ðảng. Ðến nay, Ban Chấp hành Trung ương về cơ bản đã cụ thể hóa các nội dung Nghị quyết của Ðại hội Ðảng; một số nội dung Nghị quyết đã được thể chế hóa thành luật pháp, bảo đảm sự lãnh đạo chính trị, một nội dung rất quan trọng trong công tác xây dựng Ðảng. Công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên được đẩy mạnh; đặc biệt đợt sinh hoạt tập trung giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, sống và làm việc theo gương Bác Hồ đang được triển khai sâu rộng. Công tác cán bộ cũng có những đổi mới. Công tác củng cố cơ sở đảng gắn liền với việc củng cố tổ chức hệ thống chính trị cơ sở, thực hiện dân chủ được coi trọng. Ðã tích cực chỉ đạo cuộc đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII và Kết luận của Hội nghị Trung ương 4 (khóa IX); đã đưa ra xét xử một số vụ án lớn có quan hệ tới chế độ trách nhiệm và tiêu cực của một số cán bộ cao cấp. Sinh hoạt đảng ở các cấp bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ; tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Ðảng.
Tuy nhiên, công tác xây dựng Ðảng cũng còn nhiều vấn đề phải giải quyết. Rõ nhất là năng lực và sức chiến đấu của không ít tổ chức cơ sở đảng còn yếu.
Hội nghị Trung ương lần thứ chín quyết định những định hướng cần coi trọng để chỉ đạo tập trung trong nửa nhiệm kỳ còn lại, nhằm thực hiện toàn diện Nghị quyết Ðại hội lần thứ IX của Ðảng.
Phải có những giải pháp để đạt nhịp độ tăng trưởng kinh tế cao, bảo đảm chất lượng, hiệu quả và sự phát triển bền vững; giữ vững ổn định chính trị đất nước; gắn liền nhiệm vụ phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội. Tập trung sức đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, hướng mạnh về cơ sở, nâng cao sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, nâng cao sinh hoạt dân chủ trong Ðảng, kiên quyết đẩy lùi tệ quan liêu, tham nhũng; nâng cao trách nhiệm của cán bộ, công chức trước nhân dân, kiên quyết chống thói sách nhiễu nhân dân. Từ năm mới này, phải có chuyển biến rõ rệt về chất lượng tăng trưởng gắn liền với giữ vững tốc độ tăng trưởng cao và tinh thần chiến đấu chống tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí có hiệu quả, tập trung vào các lĩnh vực thất thoát nhiều nhất và gây bức xúc nhất trong xã hội như quản lý xây dựng cơ bản và đất đai.
Cuối cùng, nhân dịp năm mới, tôi xin gửi lời chúc tới cán bộ, phóng viên, biên tập viên báo Nhân Dân một năm có nhiều cố gắng làm chuyển biến rõ rệt về chất lượng để tăng tính hiệu quả xã hội của tờ báo Ðảng.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí Tổng Bí thư.